Jak pomóc dziecku sprostać wymaganiom w nauce i dogonić rówieśników?

W artykule zostały omówione wybrane zagadnienia z obszaru dysleksji. Podano jej krótką charakterystykę i najczęściej spotykane objawy. Wymieniono jeden

z powodów powstawania dysleksji. Poruszono problem zbyt późnego diagnozowania

dysleksji w Polsce, w stosunku do momentu, w którym należy rozpocząć terapię i

zminimalizować jego ślady w osobowości dziecka.

Dysleksja to zjawisko, które znamy nie od dzisiaj. Najczęściej kojarzy nam się z

trudnościami w czytaniu, pisaniu, ale nie tylko. Dziecko z dysleksją ma również problemy z

opowiadaniem, słuchaniem tekstów, rozumieniem wypowiedzi nauczyciela, organizacją

czasową, organizacją swoich działań, np. nie radzi sobie z porządkowaniem, ciągle ma

bałagan wokół siebie, zapomina, gubi rzeczy. Dziecku takiemu może też towarzyszyć

trudność w grach sportowych, nauce jazdy na rowerze, na nartach itp. We współczesnej

szkole takie dzieci spotyka się coraz częściej.

Obecnie dysleksję zaczęto określać już mianem choroby cywilizacyjnej. Mogą powodować ją

uszkodzenia w mózgu, między innymi związane z niedotlenieniem, uszkodzeniami

okołoporodowymi, działaniem toksyn w trakcie trwania ciąży, ale nie tylko.

Jedną z przyczyn zwiększania się ilości dzieci z problemami dyslektycznymi jest

udostępnianie dziecku zbyt długiego i częstego kontaktu z nowymi technologiami.

Udowodniono bowiem, że wczesne i nadmierne korzystanie z telewizji, komputera,

telefonów komórkowych (gier) powoduje strukturalne zmiany w mózgu, grożące m.in.

dysleksją.

Stąd trudności w nauce czytania, pisania, trudności z koncentracją uwagi, nadaktywność w szkole, problemy ze snem. Dysleksja w Polsce jest diagnozowana u ucznia w klasie czwartej, piątej. To zbyt późno, aby wtedy zacząć działać z dzieckiem dyslektycznym. Często wady te są już utrwalone. Dysfunkcje dyslektyczne u dziecka powinno się diagnozować wcześniej i podejmować stosowne działania. Dysleksja nie zaczyna się w przedszkolu czy w szkole i kończy wraz ukończeniem nauki. Jak każda dysfunkcja neurobiologiczna często towarzyszy człowiekowi przez całe życie, pozostawiając ślady w jego osobowości i funkcjonowaniu. W terapii dysleksji dużą rolę odgrywa nauczyciel, poprzez korygowanie i kompensowanie zaburzeń funkcji poznawczych, których sprawność jest potrzebna do opanowania czytania i pisania.

Przy prowadzeniu zajęć z dzieckiem dyslektycznym należy kierować się ogólnymi zasadami dydaktyki, uwzględniając specyfikę zaburzonych funkcji parcjalnych. Są to:

• zasada korekcji zaburzeń, • zasada kompensacji zaburzeń, • zasada stopniowania trudności, • zasada systematyczności, • zasada indywidualizacji potrzeb dziecka, • zasada atrakcyjności, • zasada ciągłego oddziaływania psychoterapeutycznego.

Prawidłowy przebieg terapii uzależniony jest od jej systematyczności w czasie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych. Ważne jest, aby w terapię dziecka zaangażowali się jego rodzice. To oni najlepiej znają swoje dziecko i najwcześniej są w stanie zauważyć nieprawidłowości, problemy z czytaniem i pisaniem. Z obserwacji, jednak wynika, że często rodzice nie rozumieją istoty trudności, z którymi borykają się ich dzieci. Przyjmują postawy karcące wobec dziecka, krzyczą lub demonstrują uczucia zawodu i rozczarowania. Za główny cel działań w tym obszarze należy przyjąć zmianę negatywnych postaw rodziców wobec własnego dziecka i przekonanie ich o konieczności systematycznych ćwiczeń z dzieckiem. W kontaktach nauczyciela z rodzicami konieczne jest omówienie przyczyn trudności dziecka, udzieleniu konkretnych i szczegółowych wskazówek z podaniem przykładowych ćwiczeń jakie należy prowadzić w domu, w atmosferze spokoju i akceptacji dziecka. Tylko trafna diagnoza i dobra terapia nauczycieli i rodziców mogą zminimalizować objawy tak, aby uczeń mógł sprostać wymaganiom szkoły i dogonić rówieśników.

Literatura:

• BogdanowiczM, Kisiel, Przasnyska, Metoda Weroniki Sherbone w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa1994

• Borkowska A.,R., DomańskaŁ. Neuropsychologia kliniczna dziecka Magnulska J., KoźmińskaA. Krótka instrukcja do stosowania pomocy terapeutycznej dla dzieci nerwicowych i dyslektycznych, PTHP, Warszawa 1973

• PileckaM,Majewicz P., Zawadzki A Jak wspomagać psychospołeczny rozwój dzieci…., Kraków 1999

• Sherbone W.,Ruch rozwijający dla dzieci, PWN, Warszawa1997